Πως θέλουν οι ασθενείς το γιατρό τους;

Η ποιότητα της σχέσης του γιατρού με τον ασθενή του, έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχία της θεραπείας

Η σχέση του γιατρού με τον ασθενή του έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιτυχία οποιασδήποτε θεραπείας. Για τους ασθενείς με χρόνια νοσήματα ή με καρκίνο, η σχέση με το γιατρό αποκτά μια άλλη διάσταση.

Η συνεχής και μακρόχρονη σχέση που επιβάλλεται μεταξύ τους λόγω της φύσης της ασθένειας παράλληλα με το γεγονός ότι η ζωή του ασθενούς μπορεί να απειλείται, περιέχει μια ξεχωριστή συναισθηματική ιδιομορφία που χρήζει μεγάλης προσοχής.

Δυστυχώς συχνά πολλοί γιατροί δεν επικοινωνούν με σωστό τρόπο με τους ασθενείς τους. Αυτό συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό όταν πρόκειται για ασθενείς με καρκίνο. Η ανακοίνωση της διάγνωσης είναι τραυματική και οι ασθενείς δεν λαμβάνουν όλη την αναγκαία βοήθεια για να καταλάβουν όλες τις θεραπευτικές επιλογές που έχουν.
Οι ικανότητες επικοινωνίας των γιατρών με τους ασθενείς τους, μπορούν να βελτιωθούν δια μέσου μιας καλύτερης εκπαίδευσης. Το συνεπακόλουθο είναι μια μεγαλύτερη ικανοποίηση των ασθενών και βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Παρ' όλα αυτά όμως η βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας των γιατρών με τους ασθενείς δεν είναι αρκετή για να καλυτερεύει το τι βιώνουν οι ασθενείς. Οι δεξιότητες που επιδιώκεται να αποκτηθούν από τους γιατρούς κατά την εκπαίδευση τους είναι πολλές και συχνά ακαθόριστες.

Δίνεται συνήθως έμφαση στη μεγιστοποίηση της πληροφόρησης, στη συγκατάνευση του ασθενούς για μια θεραπεία μετά από πλήρη ενημέρωση, στη συμμετοχή του ασθενούς στη λήψη της θεραπευτικής απόφασης και στη συζήτηση των συναισθηματικών πτυχών που συνοδεύουν μια ασθένεια.

Παρά τα δεδομένα αυτά, φαίνεται ότι η κατάσταση όπως παρουσιάζεται σήμερα δεν είναι ικανοποιητική. Είναι σημαντικό να γίνει περισσότερη έρευνα με έμφαση στο τι θέλουν και τι προσδοκούν οι ασθενείς από τους γιατρούς τους. Δεν πρέπει να παραμένουν οι γιατροί σε αυτά που εκείνοι νομίζουν ότι είναι σημαντικότερα για τους ασθενείς τους.

Ένας πολύ σημαντικός τομέας στον οποίο εφαρμόζονται τα πιο πάνω, είναι η φροντίδα των καρκινοπαθών ασθενών. Οι γιατροί που εξειδικεύονται στη θεραπεία του καρκίνου, πρέπει δια μέσου της έρευνας να μάθουν εκείνα που προσδοκούν περισσότερο οι ασθενείς τους από αυτούς.

Σε μια πρωτότυπη έρευνα, γιατροί και ψυχολόγοι από το Λίβερπουλ, εξέτασαν τις ικανότητες επικοινωνίας γιατρών που φροντίζουν καρκινοπαθείς ασθενείς. Αξιολόγησαν 12 γιατρούς που φρόντιζαν περίπου 40 γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Η αξιολόγηση έγινε από τις ασθενείς με βάση το τι αυτές ανέμεναν και το πως βίωναν τη σχέση τους με το γιατρό τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς έδιναν περισσότερη σημασία στις ικανότητες και στην προσωπικότητα του γιατρού παρά στις επικοινωνιακές δεξιότητες που είχε αυτός.

Επίσης βρήκαν ότι οι ασθενείς με καρκίνο προτιμούν να βασίζουν τη σχέση τους με το γιατρό τους στην εμπιστοσύνη και το σεβασμό που του έχουν και στην φροντίδα που αυτός τους δίνει παρά στην πληρότητα της ενημέρωσης που τους προσφέρει και στην ευχέρεια ή δυνατότητα που τους δίνει να λαμβάνουν μέρος στις θεραπευτικές ή διαγνωστικές αποφάσεις που τους αφορούν.

Το κυριότερο σημείο που παρατηρούσαν και ενδιέφερε τις ασθενείς ήταν η πραγματογνωμοσύνη του γιατρού. Δηλαδή πόσο καλός και ικανός ήταν ο γιατρός στον τομέα του.

Στη συνέχεια οι ασθενείς θεωρούσαν σημαντικό κριτήριο στην αξιολόγηση του γιατρού τους, την ανθρώπινη επαφή που αυτός είχε μαζί τους.

Δηλαδή εάν έδινε ιδιαίτερη σημασία στην κάθε ασθενή ξεχωριστά, εάν την έκανε να νιώθει ότι είχε κάτι που την έκανε να ξεχωρίζει. Επίσης εάν μιλούσε με την ασθενή του και για κάτι άλλο εκτός από την ασθένεια της, εάν είχε κάποιες άλλες ιδιότητες όπως χιούμορ ή της μιλούσε για τη θρησκεία, την εθνικότητα ή το φύλο της.
Οι ασθενείς εκτιμούσαν ιδιαίτερα εάν ο γιατρός έπαιρνε λίγο χρόνο να κάνει κάτι για αυτές που δεν ήταν υποχρεωμένος να το κάνει αλλά το έκανε για να προσφέρει κάτι περισσότερο στην ασθενή του. Αυτό έδειχνε το σεβασμό του γιατρού στην ασθενή και την προθυμία του να προσφέρει.

Οι ασθενείς έδιναν ιδιαίτερη σημασία για να αξιολογήσουν τους γιατρούς τους και στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούσαν μαζί τους. Ο τρόπος με τον οποίο τους έβλεπαν στα μάτια, ο τρόπος ομιλίας, η απλότητα και η καθαρότητα του λόγου τους, η ειλικρίνεια, τα ξεκάθαρα μηνύματα αναφορικά με την ασθένεια τους, έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην ικανοποίηση των ασθενών.

Οι γιατροί που μπορούσαν να αντιληφθούν το επίπεδο γνώσεων και αντίληψης των ασθενών τους και μπορούσαν να προσαρμόσουν το λόγο τους και τα μηνύματα τους με τρόπο τέτοιο που να γίνονται κατανοητά, πετύχαιναν μεγαλύτερη ικανοποίηση των ασθενών τους.

Είναι γεγονός ότι όταν οι ασθενείς νιώθουν ευάλωτοι και ότι η ζωή τους απειλείται, αναζητούν μορφές και προσωπικότητες στις οποίες συνδέονται για να νιώθουν ασφάλεια.
Οι γιατροί που εμπνέουν εμπιστοσύνη στους ασθενείς τους λόγω των ικανοτήτων και της πραγματογνωμοσύνης τους, οι γιατροί που σέβονται τους ασθενείς τους και τους θεωρούν ως ίσους, παράλληλα με το ότι αναπτύσσουν μια μοναδική ανθρώπινη ζεστή σχέση με τον κάθε ασθενή τους, μπορούν να κερδίσουν την εκτίμηση τους και να τους δώσουν το αίσθημα ασφάλειας που χρειάζονται όταν βρίσκονται σε ευάλωτη θέση και η ζωή τους απειλείται.

Η έρευνα αυτή μας επιτρέπει να δούμε ότι οι δεξιότητες επικοινωνίας και πληροφόρησης των ασθενών όπως διδάσκονται σήμερα στους γιατρούς δεν είναι αρκετές. Οι ασθενείς είναι ευάλωτοι και εξαρτώνται από τους γιατρούς τους. Οι γιατροί δεν πρέπει μόνο να περιορίζονται στην παροχή πληροφόρησης. Εξ άλλου η πληροφόρηση που μπορεί να δίνεται είναι απεριόριστη.

Οι ασθενείς χρειάζονται πληροφόρηση για να μπορούν ελπίζουν και να εμπιστεύονται.

Χρειάζονται ένα γιατρό που να νιώθουν ότι είναι ικανός, ότι τους δίνει ιδιαίτερη και ξεχωριστή σημασία, ότι τους λεει την αλήθεια, ότι κάνει για αυτούς πράγματα που δεν είναι υποχρεωμένος να τα κάνει αλλά τα κάνει για να τους προσφέρει περισσότερα και ότι έχει και άλλες ανθρώπινες αξίες παίρνοντας χρόνο να μιλήσει μαζί τους και για άλλα πράγματα εκτός από την ασθένεια.